KAĞIT 2’de Dikkat Edilebilecek Hususlar
Wednesday 4 September 2024
Okuduğunuz kitapları mümkün olduğunca metinler arasındaki bağlantıları fark ederek ele almaya çalışın. En belirgin bağlantılar metinler arasında var olan benzerlikler veya farklılıklardır ancak bu, olaylara bakmanın aşırı basitleştirilmiş bir yoludur. En iyi öğrenciler, benzer olmalarına rağmen iki metnin tamamen aynı olmadığını veya farklı olmalarına rağmen ilk bakışta oldukça farklı görünen metinler arasında neredeyse her zaman bazı ortak noktalar olduğunu fark edenlerdir. Bu yüzden metin seçiminde tamamen aynı ya da farklı eserler seçme tedirginliği taşımayın. Bunun yerine, hemen gözünüze çarpan benzerliklerin içinde var olan farklılıklara veya ele aldığınız iki metin arasındaki büyük ve bariz farklılıklara rağmen mevcut olan benzerliklere karşı zihninizi açık tutmanızı öneriyorum.
Ayrıca, bu bağlantıların yalnızca iki farklı eser arasında kurulması gerekmediğini unutmayın. Daha başarılı adaylar, inceledikleri eserlerin kendi içerisinde de bağlantılar kurabilir ve karşılaştırmalar yapabilirler. Örneğin bu, bir karakterin bir metnin başında sunulma biçimini sonunda sunulma biçimiyle karşılaştırmak şeklinde olabilir.
Ayrıca aktif şekilde gözden geçirmeyi de denemelisiniz. Metinleri tekrar okumak pek işe yaramayacaktır. Okurken bir şeyler yapmalısınız. Bu, bir zaman çizelgesi ve bir karakter haritası oluşturmak, önemli alıntıları seçmek veya her bölümün ele aldığı temaları not etmek olabilir. Bahsi geçen yöntemlerin başarıyla uygulanması, sınavda başvurabileceğiniz yararlı ayrıntılar sunmakla kalmayacak, aynı zamanda metinlerin aklınızda kalmasına da yardımcı olacaktır.
Gözden geçirirken odaklanabileceğiniz bazı yönler şunlardır:
Karakterler:
- Nasıl sunuluyorlar ve aralarındaki ilişkiler nelerdir?
- Güçlü ve zayıf yönleri nelerdir ve bunlar hakkında düşünmeye nasıl teşvik ediliyoruz?
- Onları ne yönlendiriyor veya motive ediyor?
- Metinde ilerledikçe nasıl değişiyor, gelişiyor veya olgunlaşıyorlar?
- Diğer karakterlere göre güç durumları nedir?
- Yazar onları nasıl ilginç kılıyor? Kafalarının içine girmemize izin veriliyor mu? Neden?
- Çevreleriyle nasıl ilişki kuruyorlar?
- Bir temayı, bütün bir grubu veya bir şeyin karikatürünü mü temsil ediyorlar?
- Bu karakterin kişiliğini tasvir etmek için hangi önemli olaylar kullanılıyor?
- Yazar, tepki uyandırmak için karakteri hangi durumlara sokuyor? Karakterler yazarın mesajını iletmek için mi kullanılıyor? Nasıl?
- Karakterler arasında belirgin karşıtlıklar var mı? Bundan ne öğreniyoruz?
- Bir karakterin parçalarını bir araya getiren ve ayıran şey nedir?
- Karakterler ne ölçüde kendilerinin veya koşulların kurbanıdır?
- Bu karakteri önemsiyor muyuz?
Tema:
- Ana temalar karakterler, olaylar, ortam, semboller, motifler vb. aracılığıyla nasıl gösterilir?
- Temalar farklı yazarlar tarafından farklı mı sunuluyor?
- Aynı temalar farklı yazarlar tarafından aynı şekilde mi işleniyor?
- Yazarlar sundukları temalar hakkında ne gibi sonuçlara varıyorlar?
- Yazarlar kitaplardaki temel fikirlere verdiğimiz tepkileri nasıl manipüle ediyor? (Morrison, okuyucuları kendi duygularıyla içeri davet ettiğini ve daha sonra ne çıkaracaklarını kendilerinin belirlediğini söyler.)
- Aynı fikirler farklı metinlerde yeniden ele alınıp işleniyor mu?
- Temalar evrensel mi (zaman ve mekân aşılıyorsa) yoksa yerel mi?
Hikaye:
- Ne tür bir hikaye anlatılıyor? Belirli bir türe uyuyor mu?
- Hikayenin ana konuları nelerdir? Ne hakkında? Evrensel bir mesajı var mı?
- Hikayeyi kim anlatıyor ve bunun okuyucu üzerinde nasıl bir etkisi var?
- Okuyucu ile yazılı materyal arasındaki ilişki nedir? Okuyucu her zaman bunun bir hikaye olduğunun farkında mı, yazar müdahaleci mi?
- Sizce kilit olaylar nelerdir? Bir doruk noktası var mı? Nerede olduğunu nasıl bilebiliriz?
- Yapmacık ve gerçekçi olaylar arasındaki denge nedir, bunlar hikayeyi daha inandırıcı kılıyor mu?
- Yazarın konuya yaklaşımı açık mı? Eğer öyleyse, nasıl? Değilse, neden değil?
- Hikayenin çekiciliği nedir? Anlatmaya değer bir hikâye mi?
- Hikâye nasıl gelişiyor? Hikayenin anlatılma sırası önemli mi? Bazı gerçekleri diğerlerinden önce bilmemiz (ya da bilmememiz) önemli mi? Neden önemli? Kronolojik mi yoksa geçmiş/gelecek şimdiki zamanın içine mi giriyor? Neden?
- Başlangıçlara ve sonlara bakın ve ne kadar etkili olduklarını düşünün? Temaları, karakterleri, atmosferi nasıl tanıtıyorlar? Yazarlar bize ne anlatmayı ya da anlatmamayı seçmişler?
Mekan:
- Hikâye nerede ve ne zaman geçiyor?
- Atmosfer hangi açılardan sadece bir arka plandan daha fazlasıdır? Karakterleri, olay örgüsünü ve hikâyenin ruh halini nasıl etkiliyor?
- Mekânla ilgili bilgiler ne kadar ayrıntılı? Neden?
- Evler ve manzaralar bir kişilik kazanıyor mu?
- Yazarların mekân hakkında yazarken kullandıkları farklı üslupları karşılaştırın. Ne gibi farklılıklar ya da benzerlikler var? Neden?
Ruh hali (mod):
- Hangi duyguları hissetmemiz isteniyor ve bunlar bizde/okuyucuda nasıl harekete geçiriliyor?
- Metin boyunca ilerledikçe okuyucudaki ruh hali nasıl değişiyor ve gelişiyor? Hangi kilit olaylar ruh halinin değişmesinden ve yön değiştirmesinden sorumludur?
- Ruh hali ya da ruh halindeki değişiklikler yazar tarafından daha büyük temaları ya da fikirleri aktarmak için nasıl kullanılmıştır?
Ayrıca kağıt 2 ölçütlerini anlama etkinlikleri oldukça işlevsel ve uygulanabilir örnekler barındırıyor. Göz atmanızda fayda var. Üstte yer alan soruları kağıt 2 soru bankasındaki sorularla da kıyaslamanız farklı bir bakış açısı kazanmanızı sağlayabilir.
Belgeyi pdf olarak buradan indirebilir ve sınıfınızda öğrencilerle üzerinden geçebilirsiniz.