Kağıt 2 #3: "Muhteşem Gatsby" ve "Gönülsüz Köktendinci"

F. Scott Fitzgerald tarafından yazılan Muhteşem Gatsby, hayatını eski sevgilisi Daisy'yi etkilemeye çalışarak geçiren umutsuz romantik Jay Gatsby'nin hikayesini anlatır. Mohsin Hamid'in Gönülsüz Köktendinci'si, daha iyi fırsatlar için New York'a taşınan genç bir Pakistanlı olan Changez'i konu alır. Bu örnek çalışma sayesinde özellikle güvenilmez anlatıcı kavramının bir metne etkisini daha iyi kavrayacağınızı düşünüyoruz. 

Kağıt 2 - Muhteşem Gatsby ve Gönülsüz Köktendinci

Sınav sorusu: Anlatıcı bakış açısı, iki edebi eserde okuyucunun olayları ve karakterleri algılayışını nasıl şekillendiriyor?

Öğrenci yanıtı

F. Scott Fitzgerald tarafından yazılan Muhteşem Gatsby, hayatını eski sevgilisi Daisy'yi etkilemeye çalışarak geçiren umutsuz romantik Jay Gatsby'nin hikayesini anlatır. Jay, inanılmaz derecede zengin bir adamdır ama aynı zamanda sorunlu ve güvensizdir. Kapı komşusu Nick Carraway, Gatsby'nin hayatındaki olayları birinci şahıs gözlemci bakış açısıyla anlatır. Mohsin Hamid'in Gönülsüz Köktendinci'si, daha iyi fırsatlar için New York'a taşınan genç bir Pakistanlı olan Changez'i konu alır. Changez kendi hikayesini ikinci şahıs bakış açısıyla anlatır, bu da okuyucunun onun düşünce sürecini anlamasına ve yargılayıcı olmamasına olanak tanır. Hem Muhteşem Gatsby hem de Gönülsüz Köktendinci'nin anlatıcı bakış açıları, romantik ilişkileri ve zaman-mekân tasvirleri aracılığıyla okuyucuya ana karakterlerin kimlikleri ve güvensizlikleri hakkında fikir verir. 

Her iki romanın anlatıcı bakış açıları, okuyucunun ana karakterlerin romantik ilişkileri hakkında daha derin bir anlayış kazanmasını sağlar ve bu da onların kimlikleri hakkında fikir verir. Nick, Gatsby'nin Daisy ile olan geçmişini öğrendikçe, okuyucuya Gatsby'nin güvensizliklerini ve umutlarını ifade eder. Nick, hayallerinin kızına delicesine aşık olan genç bir askerin hikayesini anlatır ve Gatsby'nin Daisy'nin seveceği bir adam olmak için kendinden çok şey verdiğini açıklar. Fitzgerald, Nick'in Gatsby'ye duyduğu sevgiyi farkında olmadan okuyucuya aktarır ve onların Gatsby'ye sempati duymasını sağlar. Nick'in anlatımı, Gatsby'nin umutsuz romantik umutlarının etkisinde kalan anlatımına kıyasla çok güvenilirdir. Bu ilişkinin dürüst bir şekilde anlatılması romanı anlamak için kilit önemdedir. Bu, romanda Gatsby'nin Daisy'yi görme konusunda endişeli olduğu zaman fark edilir. Nick, Gatsby'yi "küçük bir çocuğa" benzeterek onun tedirginliğini ve güvensizliğini sözcük seçimini kullanarak yakalar. Bu ilişkiyi anlamak, Gatsby'yi bir kişi olarak anlamanın anahtarıdır, bu yüzden Nick'in anlatımı hikayenin gelişiminde çok önemlidir. Hem Daisy (Muhteşem Gatsby'den) hem de Erica (Gönülsüz Köktendinci'den) ana karakterlerin umutlarını ve güvensizliklerini sembolize eder ve Gatsby güvenilmez bir anlatıcıyken Changez hikâyesini dürüstçe anlatabilecek tek kişidir. Her iki yazar da ana karakterlerin güvensizliklerini ve hırslarını ilişkileri aracılığıyla tasvir etmek için sözcük seçimlerini ve olayların anlatımını kullanmaktadır. Ancak ikisinin farkı, Fitzgerald'ın anlatıcı olarak minör bir karakter olan Nick'i seçmesi, Hamid'in ise ana karakteri anlatıcı olarak kullanmasıdır. Erica tartışmasız Amerika'yı sembolize eden bir karakterdir. Geçmişe takılıp kalmıştır ve bu da onun modernleşmesini engellemektedir. Bu, tıpkı ABD'nin bir ülke olarak kendi geçmişine büyük saygı duymasına ve bir daha asla geçmişteki ihtişamına ulaşamayacağına inanmasına benzer. Erica, Changez'in hayatının akışını değiştirerek, tıpkı ABD'nin ona sağladığı olanaklara benzer şekilde, farklı arkadaşlık çevrelerinde ve etkinliklerde ona yeni fırsatlar sunar. Hiç kimse bu sembolizmi Changez kadar iyi anlayamaz. ABD'de Pakistanlı bir erkek olarak çok kolay yargılanır. Erica için kendinden ne kadarını feda ettiğini yalnızca o bilir. Önreğin Changez, Erica'ya kendisiyle sevişirken Chris’le seviştiğini hayal edebileceğini söyler çünkü Erica merhum erkek arkadaşını çok özlemektedir. Amerikalı meslektaşlarına uyum sağlamak için kendinden ne kadar ödün vermek zorunda kaldığını da çok iyi bilir.

Bu durum, Amerikan rüyasına ulaşmanın zorluğu, kişinin bu rüyalara ulaşması için kimliğinin büyük bir kısmını feda etmesi gerektiği şeklinde analiz edilebilir. Farklı bir bakış açısından anlatılsaydı, okuyucular onun ilişkisini anlamayacak ve hatta belki de bu yüzden onu yargılayacaklardı. İşte bu yüzden birinci şahıs bakış açısı çok önemlidir. Hikayesini Lahor'da bir kafede bir Amerikalıya bildiği şekilde anlatır, monoloğunda ikinci şahıs 'sen' kullanır, bu da neredeyse tek taraflı bir diyalogdur. Hikayesini Amerikalıya anlatırken, Amerikalının önyargılarına ve bu sayede okuyucunun da önyargılarına hitap eder ve bu da romanı çok daha derin bir hale getirir. Her iki kitap arasındaki en büyük fark, Gatsby’nin güvenilmez bir anlatıcı olmasına karşın Changez'in öyle olmamasıdır. Bunun yanı sıra, her iki yazar da ana karakterlerin ilişkilerini Amerikan rüyası hakkında yorum yapmak için kullanır ve bu rüya Gatsby için ulaşılabilirken köklerine geri dönmeye karar veren Changez için değildir. Her iki anlatıcı da hikayeyi duygu içeren ve karakterlerin kimlikleri hakkında fikir veren bir şekilde anlatabilmektedir. 
 
Her iki kitabın anlatıcı bakış açıları, okuyucunun zaman-mekânı anlamasını etkiler. Muhteşem Gatsby'de Fitzgerald, mahalleye yeni gelen Nick'i taze bir göz olarak kullanır. Okuyucuya Doğu ve Batı Egg'in dinamiğini, Batı Egg'in nasıl "aralarında daha az revaçta olanı" olduğunu açıklar. Bu, okuyucuya hemen bir önyargı aşılar ve Muhteşem Gatsby'deki toplumun eski paranın yeni paradan daha değerli olduğu önyargısını yansıtır. Tarafsız gibi görünen gözlemler aracılığıyla, düşüncelerini ve önyargılarını aktarabilir. Bu, Nick'in East Egg'in "beyaz saraylarını" tanımlarken, East Egg'in üstünlüğüne dair izlenimini açıkça tasvir etmesinde görülebilir oysa aslında hem East hem de West Egg zengin mahallelerdir. Nick'in önyargıları ve mahalleler hakkındaki görüşleri okuyucunun Jay Gatsby'ye bakışını da etkiler. Ne kadar çabalarsa çabalasın, eline para tutuşturulanlardan daha aşağı görülmeye devam edecektir. Ne kadar çabalarsa çabalasın, yetiştirilme tarzı nedeniyle her zaman daha değersiz görülecektir. Bu, Amerikan rüyasının erişilebilirliği üzerine bir yorumdur; Gatsby bunu başarmıştır, ama ne pahasına? Bu da okuyucunun Gatsby'ye sempati duymasını sağlar. Nick bilinç akışı anlatımını kullanır ve bu nedenle okuyucu romanın zaman-mekânını ve dinamiklerini daha samimi bir şekilde deneyimler. Changez'in Gönülsüz Köktendinci'deki anlatımı da okuyucunun hikayenin geçtiği ortama daha yakın hissetmesini sağlar. Nick gibi, birinci şahıs bakış açısı da okuyucunun Changez ile birlikte New York'u keşfetmesini sağlar. Okuyucu ayrıca Amerikan rüyasını ve Changez'in 11 Eylül'den önce bunu nasıl başardığını öğrenir. Changez, başlangıçta uyum gösteremediğini, ama sonra New York ile Lahor arasında benzerlikler bularak rahatladığını anlatır. Taksi şoförlerinin ana dili olan Urducayı konuşmasından ve geçit törenlerinde Pakistan şarkıları işitmekten mutluluk duyar. New York ve Lahor arasındaki bu bağlantılar o kadar kişiseldir ki, sadece Changez yaşadığı memleket özlemini ve nostaljisini okuyucunun sempati duymasını sağlayacak şekilde tasvir edebilirdi. Pakistan'ı nasıl özlediğini kavramak, Changez'i bir karakter olarak anlamak için çok önemlidir. Dışarıdan bakıldığında, okuyucu Changez'i benimsediği Amerikan karşıtı görüşler nedeniyle kendisini sert bir şekilde yargılayabilir. Ancak Changez'in geçmişini ve ülkesiyle olan bağını anladıktan sonra ona biraz daha sempati duyar. Changez, Amerikan rüyasını çoktan gerçekleştirmiştir ama vatansever bir karakter olarak ülkesinin ideallerini kendi başarılı geleceğinin önüne koymuştur. Karakterin zaman-mekânla olan bağlantısını anlamak, okuyucunun da onun Amerikan rüyası ile olan bağlantısını anlamasını sağlar. Görünürde Changez, Amerikan toplumuna daha fazla kabul edilmeye başlasa da değerleri açısından derin bir çatışma içindedir. Changez'in nostaljisi aracılığıyla zaman-mekânı anlamak, okuyucunun onun karakterinin özünü kavramasına olanak tanır. İkinci şahıs kullanımı okuyucunun Changez ile bir bağ kurmasını ve onu daha az sert bir şekilde yargılamasını sağlar. Her iki roman da önyargılar ve yargılarla bağlantı kurmak için zaman-mekânı aktarır, ancak Muhteşem Gatsby bunu yapmak için imgeler ve betimlemeler kullanırken Gönülsüz Köktendinci nostaljiyi kullanır. Bununla birlikte, farklı tekniklerle, her iki roman da zaman-mekân aracılığıyla ana karakterlere sempati uyandırır ve okuyucunun karakterler ve onların Amerikan rüyasına erişimleri hakkında daha derin bir anlayış kazanmasına olanak tanır. 

Her iki roman da anlatıcı bakış açılarını kullanarak karakterler hakkında daha derin bir anlayış oluşturup sempati yaratabilmektedir. Bu, romanların kurgusu ve ana karakterlerin romantik ilişkileri aracılığıyla yapılır. Okuyucunun karakterler hakkında yapabileceği gözlem ve analizler sayesinde, yazarların romanları için doğru anlatıcı ve anlatıcı bakış açısı seçimlerini yaptıkları ve okuyucunun onlara yeni bir gözle bakabileceği açıktır. Her iki anlatıcı da ana karakterlere (Changez'in kendisine) sempati duymaktadır. Bu romanları okurken, farklı anlatıcı seçimleri yapılmış olsaydı ne kadar farklı olurdu ve bu kadar derin ve felsefi açıdan parlak olur muydu diye düşünmemek elde değil.  

Çalışma, yazının hak sahibi sayın Philpot’un izniyle Türkçeleştirilmiştir.

Alıntılanan Çevrimiçi Kaynak: https://philpot.education/mod/page/view.php?id=2009
Yazar: Brad Philpot

PUANLAYICI YORUMU

A: Bilgi, anlayış ve yorumlama -

10 üzerinden 5


Bu romanlarla ilgili bazı önemli noktaların hatalı olduğu düşünülebilir. Örneğin, her iki anlatıcının da güvenilir olup olmadığı oldukça tartışmalıdır. Öğrenci, Nick'i "gözlemci" bir birinci kişi anlatıcı olarak nitelendirerek bu tartışmadan ustaca sıyrılıyor ki bu da bir başka yanlışlık. Bununla birlikte, romantik ilişki örnekleri okuyucunun karakterler hakkındaki algısını şekillendirir. Zaman ve mekân örnekleri de okuyucunun eserleri anlamasını şekillendirir. Ancak soru, anlatıcı bakış açısının okuyucunun OLAYLAR hakkındaki algısını nasıl şekillendirdiğini sormaktadır. Muhteşem Gatsby, İçki Yasağı adı verilen bir olay hakkındadır. Gönülsüz Köktendinci ise 11 Eylül olarak adlandırılan bir olay hakkındadır. Karakterler, Amerikan rüyası ve anlatı tekniği iyi anlaşılmış olsa da, bu yazı olaylar hakkında yazmayarak soruyu görmezden geliyor. 

—---
B: Analiz ve değerlendirme -

10 üzerinden 7


Bu makalede, Erica'nın Changez ile olan ilişkisinin Changez'in Amerika ile olan ilişkisinin sembolü olması gibi parlak analiz anları var. Özellikle bu romanların doğası düşünüldüğünde daha fazla karşılaştırma yapılabilirdi. Daisy de Amerikan rüyası gibi ulaşılamaz bir rüyayı temsil etmiyor mu? Dahası, analizlerin çoğu anlatıcı bakış açısının okuyucuda sempati yarattığını savunuyor. Fakat bu sempatinin anlamı ve önemi nedir? Okuyucu Gatsby'nin trajik çöküşünü neden önemsesin? Changez'in radikalleşmesi okuyucunun neden umrunda olsun? Her ne kadar makale sorusu 'nasıl' ile ilgili olsa da, aday 'neden' ve 'hangi etkilerle' ilgili daha fazla yorum yapabilirdi. 

—-
C: Tutarlılık, odaklanma ve organizasyon -

5 üzerinden 4


Makale genel olarak iyi düzenlenmiş ve tutarlı. İkinci gelişme paragrafının ortasında ikinci şahıs bakış açısının rastgele bir analizi gibi yersiz görünen birkaç cümle var. Bununla birlikte, makalenin yapısı eserleri etkili bir şekilde karşılaştırmaktadır. Sorunun 'olaylar' kısmına odaklanılmamasına rağmen, makale 'zaman ve mekân' etrafında düzenlenmiş ve Amerikan rüyasının erişilemezliği hakkında bir argümanı oldukça güzel bir şekilde aşılıyor. 

—-
D: Dil -

5 üzerinden 3


Bazı edebi terimler yanlış kullanılmış, örneğin bilinç akışı ve gözlemci birinci kişi gibi. Bunlar makalenin argümanlarını engellememektedir. Çoğunlukla, makale analitik ve karşılaştırmalı dili etkili bir şekilde kullanıyor. Ancak sonuç paragrafında sözdizimi ve üslup biraz kayıyor. "okuyucunun onlara yeni bir gözle bakabileceği açıktır." gibi ifadeler pek bir anlam ifade etmiyor. Adayın dil kalitesinin, zaman kısıtlamaları ve olası yorgunluk nedeniyle makalenin sonunda düştüğü açıktır. 

TOPLAM: 19/30

Örnek öğrenci yanıtını ve sorusunu tahtaya yansıtarak/çıktı alarak öğrencilerinizle paylaşabilir ve değerlendirici dönütlerinden hareketle puan tahmin çalışmaları yapabilirsiniz.

All materials on this website are for the exclusive use of teachers and students at subscribing schools for the period of their subscription. Any unauthorised copying or posting of materials on other websites is an infringement of our copyright and could result in your account being blocked and legal action being taken against you.